3.ÜNİTE KUVVETİN ÖLÇÜLMESİ VE SÜRTÜNME

3.1. KUVVETİN ÖLÇÜLMESİ

Duran bir cismi harekete geçiren, hareket hâlindeki bir cismi durdurabilen ve cisimlerin hızını, yönünü ve şeklini değiştirebilen etkiye kuvvet denir.

Kuvvet ölçümü dinamometre adı verilen aletlerle yapılır.

Kuvvet birimi Newton‘dır.

Deniz seviyesindeki 1 kg’lık cisme Dünya’nın uyguladığı çekim kuvveti, yaklaşık 10 N’dır.

Dinamometre, yapısında bulunan yayın esneklik özelliğine göre ölçeklendirilmiş bir ölçüm aracıdır.

3.2. SÜRTÜNME KUVVETİ

Bir cismin hareketini engelleyecek yönde, cisimle yüzey arasında oluşan kuvvete sürtünme kuvveti denir.

Sürtünme kuvveti temas gerektiren bir kuvvettir.

Boşlukta sürtünme kuvveti oluşmaz.

Sürtünme kuvveti her zaman hareketi engelleyecek yönde oluşur.

Sürtünme kuvveti artınca cismi harekete geçirmek daha güç hâle gelmektedir.

Gemilerde olduğu gibi cisimle su arasında oluşan sürtünme kuvvetine su direnci denir.

Benzer şekilde, uçak gibi havada hareket eden cisimlere hava ortamında etki eden sürtünme kuvvetine hava direnci denir.

Gemilerin, uçakların uç kısımlarının “V” şeklinde sivri olması, hava ve su direncini azaltmaktadır.

Sürtünme kuvvetinin zararları olduğu gibi yararlı yanları da vardır.