Fen Okuryazarlığı

Fen Okuryazarlığı

Bilgi günümüzde hızlı bir şekilde gelişmekte ve yaşantımızın her kademesinde yer almaya başlamaktadır. Bilişim teknolojilerinin gelişmesi bilgiye ulaşmada ve bilginin yayılmasına hız kazandırmaktadır. Bilimsel bilgilerden uzak kalan toplumlar aradaki eksikliği kapatmak için çok efor sarf etmeleri gerekmektedir.

Toplumların hızla değişen bilimsel bilgi ve teknolojik gelişmeleri anlayabilmeleri ve ayak uydurabilmeleri için “fen okuryazarı” olmaları önem arz etmektedir.

Bu nedenle gelişmiş ülkeler vatandaşlarını fen okuryazarı olarak hatta dijital okuryazar olarak yetiştirmeye önem vermektedirler.

Rusya’nın Sputnik’ i uzaya fırlatmasından sonra tüm ülkelerin bilimsel bilginin stratejik rolünün farkına varmalarına ve bilimsel yarışta kaybetmemek için  nesillerini fen okur yazarı olarak yetiştirmeye başlamışlardır. Daha sonraki yıllarda fen okuryazarlığı fen eğitiminin ortak vizyonu haline gelmesine neden olmuştur.

Ülkemizde de 2005 yılından itibaren müfredata eklenerek “Fen Bilimleri Dersi’nin amacı, “ bireysel farklılıkları ne olursa olsun her bir öğrenciyi fen ve teknoloji okuryazarı olarak yetiştirmek” olarak belirlenmiştir.

Ülkemizde fen okuryazarlığı, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından genel bir tanım olarak araştırma-sorgulama, etkili kararlar verebilme, problem çözebilme, kendine güvenme, işbirliğine açık, etkili iletişim kurabilme, sürdürülebilir kalkınma bilinciyle yaşam boyu öğrenen bireyler olma, fen bilimlerine ilişkin bilgi, beceri, olumlu tutum, algı ve değere; fen bilimlerinin teknoloji-toplum-çevre ile olan ilişkisine yönelik anlayışa ve psikomotor becerilere sahip olma gibi becerilerin birleşimi olarak tanımlanmıştır (MEB, 2013).

Toplumun fen okuryazarı bireyler olarak yetişmeleri için gereken bilgi, beceri, tutum ve değerleri geliştirebilmelerini etkileyecek önemli faktörlerden biri de öğretmendir. İyi bir fen bilimleri öğretmeni öğrencilerine feni anlama ve okuma yeteneğini, feni anlama ve kullanma yeteneğini, fenle ilgili bir fikir ifade edebilme yeteneğini, çağdaş fenin bugününe ve geleceğine önem verme, demokratik karar vermeye katılım, bilimsel süreç becerilerini hayatına uygulama becerisini, fen bilimleri ve toplumun birbirlerini nasıl etkilediğini anlama becerilerini kazandırması önem arz etmektedir.

Öğretmenlerin öğrencilerinde bu becerileri geliştirmek için fen okuryazarı olması temel bilimsel süreç becerilerinden , gözlem yapma, sınıflama, verileri kaydetme, ölçüm yapma, uzay/zaman ilişkilerini kullanma, sayıları kullanma, sonuç çıkarma ve tahmin yapmayı içselleştirmeli ve öğrencilerin fen okuryazarlığını geliştiren etkinlikler ile ilgili bilgi sahibi olacak şekilde kendini geliştirmesi, yeniliklere açık olması gerekmektedir.